کریپتوکارنسی یا رمز ارز یکی از بحث‌برانگیزترین فناوری‌های موجود در این روزها محسوب می‌شود. شاید یکی از متداول‌ترین سوالاتی که در دنیای امروز ممکن است در ذهن افراد مطرح شود، مربوط به چیستی ارز دیجیتال یا همان رمز ارزها باشد. دانش و آگاهی افراد با سبک‌های مختلف زندگی در مورد پدیده‌ای به نام رمز ارز، متفاوت است. با این حال، در دنیایی زندگی می‌کنیم که ارز دیجیتال جای خود را در زندگی بسیاری از افراد به‌خوبی پیداکرده و بخش کثیری از جمعیت جهان در حال شناختن این ارزها هستند. اما هنوز هم وجود دارند کسانی که اطلاعاتشان در مورد این پدیده محدود بوده و نیازمند افزایش آگاهی در این زمینه هستند. در این مقاله قصد داریم مفهومی به نام رمز ارز را به‌اختصار توضیح دهیم.
رمز ارز چیست؟
رمز ارز یا کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) به بخشی از پول‌های دیجیتال گفته می‌شود که توسط فرآیندهای خاصی رمزنگاری‌شده‌اند. این رمز ارزها غالباً از تکنولوژی بلاک چین استفاده می‌کنند.
تاریخچه رمز ارزها
ارزهای دیجیتال مدت‌ها قبل از اینکه اولین ارز مجازی به وجود بیاید، به‌عنوان یک ساختار تئوریک وجود داشت تا بتواند جایگزینی برای مدل فعلی مبادلات و پول‌های رایج بشود. در اوایل دهه ۸۰ میلادی یک رمزنگار آمریکایی با نام دیوید چائوم (David Chaum) الگوریتمی را با نام “Blinding” طراحی کرد که در رمزگذاری مدرن وب امروزی نیز به‌عنوان هسته مرکزی به کار گرفته می‌شود. این الگوریتم، فضایی امن و غیرقابل ردگیری برای انتقال پول بین دو طرف معامله را فراهم می‌کرد و یک پول الکترونیکی با نام Blinded Money برای انتقالات استفاده می‌شد. در اواخر دهه ۸۰، چائوم به هلند نقل مکان کرد و سعی در تجاری‌سازی Blinded Money داشت و شرکتی با نام DigiCash را در آنجا تاسیس نمود و واحدهای پولی را بر پایه الگوریتم طراحی‌شده خودش به کار می‌گرفت.
ویژگی‌های کلیدی رمز ارزها
۱- دیجیتالی بودن: رمز ارزها فقط به‌صورت دیجیتالی وجود دارند. هیچ سکه یا اسکناسی در کار نیست. هیچ پولی به‌عنوان پشتوانه در بانک‌های مختلف مثل بانک مرکزی برای رمز ارزها وجود ندارد!
۲- غیرمتمرکز: رمز ارزها سرور مرکزی ندارند. آنها معمولاً در میان شبکه‌ای از هزاران کامپیوتر توزیع‌شده‌اند و هیچ نهادی امکان نظارت بر آن را نخواهد داشت. شبکه‌هایی که سرور مرکزی نداشته باشند، شبکه‌های غیرمتمرکز نامیده می‌شوند.
۳- همتا به همتا: رمز ارزها به‌صورت آنلاین از یک شخص به شخص دیگر منتقل می‌شوند. کاربران رمز ارز از طریق بانک، پی‌پال (PayPal) یا… با هم در ارتباط نیستند. آنها بدون واسطه با یکدیگر دادوستد می‌کنند.
۴- نام مستعار: برای استفاده از رمز ارزها یا به تملک درآوردن آنها لازم نیست حتما اطلاعات شخصی خود را ارائه کنید. شما می‌توانید با یک نام مستعار و به‌صورت ناشناس به معامله رمز ارزها بپردازید.
۵- رمزنگاری‌شده: هر کاربر کد ویژه‌ای دارد که از دسترسی سایر کاربران به اطلاعات او جلوگیری می‌کند. به این عمل رمزنگاری گفته می‌شود و هک کردن آن تقریباً غیرممکن است. اصطلاح Cryptocurrency ترکیب دو کلمه Crypto و Currencyاست که کلمه اول به معنای رمزنگاری و مخفی‌شده و کلمه دوم به معنای ارز معنی می‌شود. وقتی اطلاعات از طریق رمزنگاری مخفی می‌شود، اصطلاحاً می‌گویند اطلاعات رمزنگاری‌شده است.
6 – جهانی: هر کشور ارز مخصوص به خود را دارد که به آن ارز فیات می‌گویند. انتقال ارزهای فیات در سطح جهانی کار دشواری است اما رمز ارزها را به‌راحتی می‌توان به سراسر جهان ارسال کرد. ارزهای رمزنگاری‌شده به ارزهای بدون مرز مرسوم‌اند.
ورود اولین ارز به دنیای ارزهای دیجیتال
بیت کوین به‌عنوان اولین ارز دیجیتال مدرن شناخته می‌شود که دارای کنترل غیرمتمرکز بود و برای تبادلات مالی مورد استفاده قرار می‌گرفت. بیت کوین برای اولین بار در یک مقاله توسط شاتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) به دنیا معرفی شد. در اوایل سال ۲۰۰۹ ناکاموتو بیت کوین را وارد بازار کرد و گروهی از افراد مشتاق و توسعه‌دهندگان شروع به تبادل و استخراج بیت کوین کردند
بیت کوین از اولین رمز ارزهایی است که به وجود آمد و همچنان به‌عنوان کانون اصلی بازار رمزنگاری باقی‌مانده است. همچنین، بیت کوین از طریق یک فرآیند دقیق و پرهزینه استخراج می‌شود. بیت کوین، در بستر شبکه‌ای بزرگ فعالیت می‌کند که به آن بلاک چین گفته می‌شود. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و امکان دخل و تصرف در داده‌های آن وجود ندارد. گسترده بودن، نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه و همچنین نبود ناظری بر شبکه، آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیت‌های ارتباطی در حیطه‌های گوناگون بدل ساخته است. در اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی تعداد دیگری از رمز ارزها مانند Litecoin نیز وارد کار شدند. در اواخر سال ۲۰۱۲ وردپرس اولین کمپانی بزرگی بود که پرداخت هزینه‌ها با بیت کوین را به رسمیت شناخت و از آن بهره برد. در ادمه کمپانی‌های دیگر مثل مایکروسافت، Expedia و… بیت کوین را وارد معاملات خود کردند و هم اکنون صد‌ها کمپانی بزرگ و کوچک از مهم‌ترین و معتبرترین کریپتوکارنسی های دنیا برای پرداخت‌های خود استفاده می‌کنند.
بعد از ظهور بیت کوین تعداد زیادی ارزهای دیجیتال دیگر وارد بازار جهانی شدند که در اینجا به برخی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین رمز ارز ها اشاره می‌کنیم.
لایت کوین
لایت کوین در سال ۲۰۱۱ به بازار آمد. این ارز جزو اولین ارزهای دیجیتالی بود که پس از بیت کوین معرفی شد. در واقع می‌توان گفت اگر بیت کوین حکم طلا را داشته باشد، لایت کوین هم مانند نقره می‌ماند. چارلی لی، لایت کوین را ساخت. او فارغ‌التحصیل MIT و یکی از مهندسان سابق گوگل است.
لایت کوین بر اساس یک شبکه‌ی پرداخت جهانی متن‌باز ایجادشده است که هیچ نهادی بر آن نظارت نمی‌کند و از الگوریتم اسکریپت که بر اساس پروتکل اثبات کار است برای استخراج ارز استفاده می‌کند. به این صورت افراد عادی می‌توانند با استفاده از رایانه‌های معمولی برای استخراج این ارز اقدام کنند. گرچه لایت کوین از بسیاری از جهت‌ها شبیه بیت کوین است، اما نرخ تولید بلاک آن بسیار سریع‌تر است و از این جهت تراکنش را سریع‌تر تأیید می‌کند. به غیر از سازنده‌ها، تعداد روبه‌رشدی از تجار هستند که لایت کوین را می‌شناسند.
اتریوم
اتریوم ارزی است که در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد. این ارز یک پلتفرم نرم‌افزاری غیرمتمرکز است که امکان ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های توزیع‌شده را بدون تقلب، کنترل یا مداخله شخص ثالث فراهم می‌کند. در سال ۲۰۱۴، یک پیش‌فروش برای اتر راه‌اندازی کرده بودند که با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد.
اپلیکیشن‌های اتریوم روی ارزهای‌های خاص این شبکه به نام اتر کار می‌کنند. اتر مانند ماشینی است که برای حرکت در بستر اتریوم به آن نیاز دارید و اغلب توسعه‌دهندگانی که به‌دنبال توسعه و اجرای اپلیکیشن‌ها درون اتریوم هستند، به اتر نیاز دارند. طبق گفته‌ی سازندگان اتریوم، این ارز را می‌توان برای رمزگذاری، غیرمتمرکزسازی، ایمن‌سازی و مبادله‌ی تقریبا همه‌چیز استفاده کرد. این ارز پس از بیت کوین رتبه‌ی دوم را در بین تمام ارزهای دیجیتال دارد.
زی‌کش
زی‌کش (Zcash) یک ارز دیجیتال متن‌باز و غیرمتمرکز است که در نیمه‌ی دوم سال ۲۰۱۶ راه‌اندازی شد. Zcash برای تراکنش‌ها امنیت بالایی دارد و به کاربران خود این امکان را می‌دهد تا تراکنش‌های محافظ‌دار را انتخاب کنند. تراکنش‌های محافظ‌دار محتوا را با استفاده از تکنیک رمزنگاری پیشرفتهای به‌نام zk-SNARK که تیم Zcash آن را ایجاد کرده، رمزنگاری می‌شوند.
ریپل
این ارز دیجیتال در سال ۲۰۱۲ وارد بازار شد. ریپل یک شبکه پرداخت آنی جهانی است که امکان پرداخت‌های بین‌المللی فوری، قطعی و کم‌هزینه را فراهم می‌آورد. ریپل بانک‌ها را قادر می‌سازد تا پرداخت‌های بین‌المللی و فرامرزی را به‌صورت آنی و با هزینه‌های پایین‌تر انجام دهد. سیستم ساخت این ارز نیازی به استخراج ندارد و به‌خاطر این ویژگی با بیت کوین و ارزهای جایگزین دیگر متفاوت است.
مونرو
مونرو (Monero) یک ارز ایمن، خصوصی و غیرقابل ردیابی است. این ارز دیجیتال متن‌باز در آوریل سال ۲۰۱۴ عرضه شد و دیری نپایید که میان علاقه‌مندان پروپاقرص ارزهای رمزنگاری‌شده جایی برای خود باز کرد. استفاده اصلی از مونرو به خاطر آدرس‌های مخفی و پیگیر گریز بودن تراکنش‌ها است. این ویژگی از دیده شدن عمومی فرستنده و گیرنده جلوگیری می‌کند. تراکنش‌های پیگیر گریز قابلیت استفاده از سیستم کلید عمومی/کلید خصوصی تعبیه شده را به‌طور انتخابی می‌دهد تا مشخص شود چه کسانی قادر به مشاهده فرستنده و گیرنده باشند.
سخن نهایی
همان‌طور که گفته شد، به دلیل ویژگی‌های خاص رمز ارزها، علاقه‌مندان در این حوزه روز به روز بیشتر می‌شوند. در این میان کسانی هستند که وعده ثروت یک شبه را به دیگر افراد می‌دهند، اما تمام افراد باید مراقب باشند که گول افراد سودجو را نخورند. ممکن است که درصد سود و موفقیت در بازار رمز ارزها به نسبت بورس یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری بالاتر باشد اما به این نکته توجه کنید که سرمایه‌گذاری امر مهمی است و شما در این راه حتما نیازمند مشورت و مشاوره خواهید بود.
پس توصیه ما به شما این است که اگر هنوز در مرحله آزمون و خطا هستید و یا با حدس و گمان سرمایه‌گذاری می‌کنید زمان خود را بیش از این تلف نکنید. اگر با منابع معتبر در زمینه آموزش و مشاوره ارز رمزها و کریپتوکارنسی آشنایی ندارید پیشنهاد ما به شما مجموعه سیتکس است که بالغ بر دو دهه تجربه در زمینه رمز ارزها دارد. این مجموعه دانش‌بنیان با بهره‌گیری از اساتید مجرب و خبره در حوزه آموزش و ترید، فعالیت خود را در زمینه تولید نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای اتوماسیون اداری با هدف تجهیز و ارتقای سازمان‌ها، ادارات، شرکت‌ها و مراکز آموزشی، به فناوری روز IT آغاز نمود. این مجموعه با همکاری تعدادی از فارغ‌التحصیلان مهندسی نرم‌افزار دانشگاه تهران و به‌کارگیری کارشناسان متخصص و مسئول آغاز به کار نمود و ارزش‌هایی چون مشتری مداری، ارائه محصول با کیفیت، خلاقیت و نوآوری و همگامی با آخرین پیشرفتهای فناوری اطلاعات را سرلوحه کار خود قرار داده است.
